Gan to là gì? Nguyên nhân, triệu chứng chẩn đoán và điều trị thế nào

Gan to là một dấu hiệu của các bệnh lý về gan. Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể và là tuyến tiêu hóa lớn và quan trọng của cơ thể. Vị trí của gan nằm ngay dưới cơ hoành và ở phía trên, bên phải của ổ bụng. Ở trạng thái bình thường, các y bác sĩ không thể sờ thấy được gan khi thăm khám, tuy nhiên trong một số trường hợp gan của người bệnh có sự gia tăng kích thước vì một vài lý do như viêm gan, xơ gan,… Những tình trạng như trên còn được gọi là gan to ( thực chất gan to không phải là một bệnh mà là một tiệu chứng báo hiệu sự có sự thay đổi bất thường trong cơ thể)

Gan to là bệnh gì?

Gan đóng một vai trò cực kì quan trọng trong nhiều hoạt động sống của cơ thể. Cụ thể; trong quá trình tiêu hóa gan sản xuất suất mật hõ trợ tiêu hóa thức ăn, gan còn là nơi cơ thể chuyển hóa một số chất dinh dưỡng quan trọng như lipid, protein, carbohydrate,… ngoài ra gan còn có nhiều chức ăng khác như sản xuất hocmon, thải độc, ..

Gan to là tình trạng kích thước của gan tăng lên một cách bất thường, nó có thể là báo hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe gây ra suy giảm chức năng của tế bào gan như xơ gan, viêm gan, suy tim sung huyết,… ngoài ra trong một vài trường hợp gan to lách to có thể xuất hiện cùng nhau. 

Cơ chế gây ra gan to 

Khi các tế bào gan do một vài nguyên nhân nào đó mà không thể thực hiện được các chức năng gan một cách đầy đủ, kịp thời. Lúc đó cơ thể sẽ tự động điều hòa bằng cách tăng sinh các tế bào gan mới để có thể hoạt động bù vào phần thiếu hụt đó. Nếu tình trạng này kéo dài, các tế bào gan suy yếu càng nhiều các tế bào mới cũng theo đó mà tăng lên làm cho gan ngày một lớn và có thể gây hại cho cơ thể

Gan to gây ra tác hại gì

Tuy không phải là một bệnh lý, nhưng gan to có thể kéo theo rất nhiều các hậu quả đi kèm vì một vài lý do như; kích thước gan quá to gân chèn ép, làm ảnh hưởng đến các bộ phận khác, thay đổi chức năng gan,… sau đây là một số triệu chứng đi kèm với gan to:

• Đau bụng ( thường gặp)
• Chán ăn, ăn không ngon miệng, mệt mỏi ( do gan có vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn)
• Đau nhức cơ bắp 
• Vàng da, niêm mạc mắt, nước tiểu có màu vàng đậm, Phân bạc màu 
• Xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng ( liên quan đến chức năng tổng hợp một số yếu tố đông máu của gan)

Lưu ý, các triệu chứng trên có thể nặng thêm và gan to có thể là phát triển thành một số bệnh lý nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan,..nếu không được chẩn đoán, phát hiện và chữa trị kịp thời

Nguyên nhân của gan to 

Việc xác định được nguyên nhân gây gay to bất thường có vai trò rất quan trọng góp phần chẩn đoán và đưa ra những phương phát điều trị hợp lý, sau đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng gan to hơn bình thường

• Gan to nhiễm mỡ đặc biệt hay xảy ra trên người béo phì /uống nhiều rượu 
• Viêm gan virus mạn tính hoặc do các nguyên nhân nhiễm trùng khác
• Bệnh lý tự miễn 
• Rối loạn chuyển hóa bẩm sinh 
• Tắc đường dẫn mật trong gan 
• U gan, Nang gan  
• Ung thư gan hoặc các bệnh ung thư khác di căn đến gan 
• Tắc mạch gan 
• Các bệnh mạch máu trong gan như; U xuất hiện trong mạch máu của gan, Tắc mạch máu gan 
• Các bệnh về tim mạch như hở van ba lá, suy tim sung huyết 

Gan to ở trẻ em

Nguyên nhân gây gan to ở trẻ nhỏ cũng rất đa dạng, có thể kể đến một số nguyên nhân thường gặp như;

• Nhiễm trùng, nấm
• Nhiễm một số loại virus điển hình như; virus viêm gan A,B,C.., virus hepes
• Một số bệnh về tim như; viêm màng ngoài tim, Suy tim và một số bệnh liên quan đến mạch máu do làm ảnh hướng tới lưu lượng, áp lực máu ở gan
• Các bệnh ảnh hưởng đến chuyển hóa như:  Wilson, tích tụ glycogen hay thiếu alpha-1 antitrypsin, ..
• bất thường trong giải phẫu như: teo gây hẹp đường mật, khối u ống mật chủ gây tắc mật, sỏi mật… có thể làm gan to bất thường
• Một số bệnh lý về gan điển hình như; ung thư gan gan nhiễm mỡ,..

Làm sao để phát hiện để gan to

Nếu bạn cảm thấy có các triệu chứng khác thường, bạn cần đến ngay các cơ sở khám chưa bệnh trên địa bàn để được thăm khám kịp thời. Bác sĩ có thể phát hiện tình trạng gan to của bạn bằng cách sờ thấy được gan to dưới bờ sườn ngoài ra bạn có thể cần phải kiểm tra các yếu tố khác của gan để có thể đưa ra kết luận và phương pháp điều trị hợp lý. Sau đây là một số xét nghiệm bạn có thể phải thực hiện:

• Xét nghiệm máu tổng quát 
• Đo nồng độ men gan (chỉ số thể hiện chức năng và sự toàn vẹn của gan) trong máu 
• Xét nghiệm viêm gan 
• Siêu âm bụng và/hoặc đàn hồi gan để có thể thấy được hình ảnh gan to trên siêu âm
• Chụp cắt lớp ổ bụng 
• Nội soi mật tụy
• Sinh thiết tế bào gan: xét nghiệm đóng vai trò chính để chẩn đoán các bệnh lý của gan là từ đó xác định nguyên nhân gây gan to. Cụ thể bác sĩ sử dụng dụng cụ đưa vào trong ổ bụng tại vị trí tương ứng với lá gan để có thể lấy được mẫu mô gan tương ứng ra ngoài để tiến hành đánh giá đặc điểm bệnh học của nó.

Việc chẩn đoán gan to và nuyên nhân của nó rất quan trọng để có thể đưa ra những giáp pháp chữa trị kịp thời

Một số vị trí đặc biệt của gan

Trong phạm vi bình thường, tuỳ theo vị trí và tư thế của gan mà bờ dưới của gan có thể thay đổi.
Gan nằm chếch theo dọc bờ sườn, vậy bờ dưới của thùy phải gan có thể sờ thấy lấp ló bờ sườn.
Gan nằm đổ ra phía sau, bờ dưới sẽ lên cao, gõ sẽ thấy giới hạn chiều cao của gan ngắn hơn bình thường và có khi gan to mà bờ dưới vẫn không sờ thấy.
Gan nằm đổ ra phía trước, bờ dưới gan xuống thấp, như vậy bình thường cũng sờ thấy bờ gan lấp ló bờ sườn.
Do đó không chỉ dựa vào sờ thấy bờ dưới gan hay không để kết luận gan to hay không to.

Một số nghiệm pháp đặc biệt khi khám gan

Nghiệm pháp rung gan:

Người bệnh nằm ngửa, bàn tay trái bác sĩ đặt lên trên vùng gan, tay phải chặt nhẹ vào tay trái, nghiệm pháp dương tính khi người bệnh đau, có khi rất đau, thường gặp trong bệnh áp xe gan.

Nghiệm pháp ấn kẽ sườn:

Thầy thuốc dùng ngón tay ấn vào các kẽ sườn vùng trước gan. Nếu đau là nghiệm pháp dương tính, thường gặp trong áp xe gan.

Các yếu tố gia tăng nguy cơ mắc gan to

• Sử dụng rượu bia quá mức 
• dùng quá nhiều vitamin/thực phẩm chức năng mà không cần thiết 
• Do tác dụng phụ của thuốc hoặc dùng thuốc không đúng cách
• Người mắc một số bệnh như sốt rét, viêm gan, xơ gan…

Cách xử trí khi mắc chứng gan to 

Đối với mỗi nguyên nhân dân đến việc gan to hơn bình thường lại có một phương pháp điều trị riêng điển hình như sử dụng thuốc điều trị cách bệnh lý về gan, luyện tập, thay đổi chế độ dinh dưỡng,.. Những nhìn chung chế độ sinh hoạt của bệnh nhân sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng bệnh cũng như hiệu quả của các liệu pháp điều trị

Điều trị bằng thuốc

Để có thể điều trị gan to bằng thuốc một cách hợp lý, đầu tiên bạn cần phải được thăm khám và xác định nguyên nhân gây bệnh để có được liệu pháp chữa trị hợp lý. Sau đây là một số loại thuốc bạn có thể dùng cho một số bệnh lý gây gan to điển hình. Lưu ý, đây chỉ là thồn tin tham khảo và không thể thay thế cho lời khuyên của bác sĩ 

Thuốc điều trị viêm gan; Adefovir, telbivudin, ribavirin, Interferon, Tenofovir,… bạn có thể sử dụng thuốc độc lập hoặc phối hợp để tăng hiệu quả điều trị theo chỉ định của bacsc sĩ

Thuốc điều trị gan nhiễm mỡ có thể được sử dụng như Pravastatin, Atorvastati,…

Ngoài ra bạn còn có thể sử dụng thêm những thuốc bổ gan, những thực phẩm chức năng để có thể bổ sung những dưỡng chất cần thiết cho gan và tăng hiệu quả điều tri. Nhưng hãy đảm bảo rằng bạn đã hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng

Chế độ sinh hoạt hợp lý cho người bị gan to? 

Một chế độ sinh hoạt hợp lý sẽ giúp người bệnh kiểm soát được bệnh và cải thiện được chất lượng cuộc sống một cách rõ rệt. sau đây là một số phương pháp bạn có thể áp dụng được ngay tại nhà như: 

• Ăn uống lành mạnh, với một chế độ dinh dưỡng hợp lý, phu hợp với khoa học như; ăn nhiều chất xơ và vitamin từ các loại thực phẩm như trái cây, ..
• Có chế độ luyện tập một cách hợp lý để nâng cao sức khỏe và kiểm soát cân nặng phù hợp
• Hạn chế các chất kích thích như; thuốc lá, rượu, bia,..  
• Hạn chế tiếp xúc với các hóa chất độc hại như nước tẩy rửa,..
• Nếu gan to xuất phát từ bệnh lý, bạn tập trung điều trị các bệnh lý cũng như các bệnh mắc kèm 
• Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc, thực phẩm chức năng,.. nào
• Đi kiểm tra lại sức khỏe và theo dõi chức năng gan thường xuyên 

Người mắc gan to nên và không nên ăn gì

Việc cung cấp đầy đủ và đúng dưỡng chất cho cơ thể là cực kỳ quan trọng cho bệnh nhân có thể cải thiện, kiểm soát tình trạng của bất kỳ loại bệnh nào và bệnh nhân gan to cũng vây. Sau đây là những chế độ an bạn cần thiết để cải thiện sức khỏe cũng như hiệu quả chữa bệnh

Gan to nên ăn gì

Bạn nên có một chế độ ăn uống cân bằng gồm nhiều nhóm thức ăn đa dạng như ngũ cốc, trái cây, đậu, thịt, sữa. 

Thực phẩm nhiều chất xơ nên được ưu tiên do nó có thể hỗ trợ gan hoạt động một các tốt nhất. nhóm thực phẩm bạn có thể sử dụng như hoa quả, rau xanh, bánh mì, ngũ cốc,..

Các món cá có thể cung cấp nguồn chất béo cần thiết cho bạn nhưng hoàn toàn tốt cho lá gan cũng như hệ tim mạch của bạn. đây được xem là nguồn cung cấp chất béo an toàn cho bệnh nhân gan to nhiễm mỡ không do rượu

Nếu bạn là một người thích ăn vặt thì các loại hạt là một lựa chọn tốt vì nó có thể bổ sung lượng vitamin E cần thiết – một chất đã được chứng minh là tốt cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ 

Trà xanh và cà phê là những uống tốt cho gan do và giúp bảo vệ gan khỏi một số bệnh như ung thư. Bạn nên sử dụng những thức uống trên khi còn nóng để có hiệu quả tốt hơn. Tuy vậy nước vẫn là thức uống không thể thay thể cho cơ thể của bạn vì những lợi ích tuyệt vừi của nó, nên hay uống đủ nước mỗi ngày

Người bị gan to nên kiêng gì?

Rượu bia

Gan có vai trò chuyển hóa rượu bia cho cơ thể nhưng chức năng này cũng có giới hạn của nó, vì thế khi lượng cồn được cung cấp quá cao gan sẽ bị quá tải, làm cho gan phải hoạt động liên tục, các tế bào gan do đó có thể bị phá hủy hay tích tụ mỡ và nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn như gan nhiễm mỡ,..

cần hạn chế những thực phẩm nhiều chất béo như dầu, bơ, .. vì nó có thể làm tăng áp lực lên chức năng hỗ trợ tiêu hóa của gan nhất là các chất béo no từ thịt đông lạnh, thịt đỏ và các sản phẩm bánh ngọt,…

Một số nghiên cứu đã được tiến hành cho thấy sử dụng quá nhiều muối sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng gan từ đó dẫn đến các tế bào gan bị biến dạng, tăng tỷ lệ chết và giảm tỷ lệ tăng sinh của tế bà gan

Đên với Nhà thuốc Hapu bạn sẽ được những ưu đãi và quyền lợi sau:

-Khách hàng được dược sĩ đại học tư vấn tận tình mọi lúc mọi nơi trên toàn quốc

-Đặt hàng trực tuyến không cần phải đến tận cửa hàng

-Luôn có các chương trình hỗ trợ bệnh nhân mùa dịch covid

-Khách hàng được kiểm tra thông tin nguồn gốc thuốc trước khi thanh toán

các bạn liên hệ Nhà thuốc hapu để được hỗ trợ tìm kiếm thuốc cần mua băng cách liện hệ vớ chúng tôi qua:

Hotline/Zalo/Whatapps/Viber: 0923.283.003.

Facebook: https://www.facebook.com/nhathuochapu

Website: https://nhathuochapu.vn/

Bài viết trên nhà thuốc đã tổng hợp các thông tin về dấu hiệu gan to ở người mọi thông tin thắc mắc liên hệ Nhà thuốc Hapu để được tư vấn và hỗ trợ

Tác giả: DS Đại An