Bài viết dưới đây chúng ta tìm hiểu về ung thư phổi: tầm soát và chuẩn đoán bệnh. Trên thế giới, hiện nay ung thư phổi đứng đầu trong các bệnh ung thư thường gặp về cả tỷ lệ mắc mới và tỷ lệ tử vong. Ở Việt Nam, ung thư phổi xếp vị trí thứ 2 sau ung thư gan, với khoảng 23.600 người phát hiện mắc mới và 20.700 người tử vong mỗi năm.
1. Phân loại ung thư phổi
Ung thư phổi được chia ra thanh 2 loại chính:
Ung thư phổi tế bào không nhỏ (Non-small cell lung cancer: NSCLC) chiếm 85- 90%, gồm 3 thể:
Ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous cell carcinoma-SCC): 25-30%),
Ung thư biểu mô tuyến (Adenocarcinoma: 40%),
Ung thư biểu mô tế bào lớn (Large cell carcinoma: 10 -15%).
Ung thư phổi tế bào nhỏ (Small cell lung cancer: SCLC): chiếm 10-15%.
Ngoài ra còn có một số loại ung thư phổi thể hiếm khác, chẳng hạn như khối u phổi ác tính (Lung carcinoid tumors), ung thư biểu mô nang tuyến (Adenoid cystic carcinomas), các u hạch (lymphomas), u liên kết (sarcomas); các khối u phổi lành tính (benign lung tumors).
2. Tầm soát phát hiện sớm ung thư phổi
Ung thư phổi là bệnh lý ác tính tiến triển rất âm thầm, ở giai đoạn sớm hầu như không có triệu chứng lâm sàng, các triệu chứng chỉ xuất hiện khi khối u kích thước đủ lớn và xâm lấn vào các tổ chức lân cận xung quanh. Đa số những trường hợp phát hiện sớm là do khám sức khỏe định kỳ hoặc đi khám các bệnh lý khác tình cờ phát hiện ra.
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư phổi như: tuổi trên 45, hút thuốc lá, thuốc lào nhiều năm (bao gồm cả hút thuốc chủ động và thụ động), những người làm việc trong môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại, các chất phóng xạ. Ngoài ra, những người trong gia đình có nhiều người mắc ung thư, những người có các tổn thương mạn tính tại phổi cần khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm ung thư phổi.
Những người có dấu hiệu bất thường về hô hấp như ho kéo dài, ho khạc đờm dây máu thâm, tức ngực, cảm giác khó thở hoặc toàn thân mệt mỏi, ăn kém, gầy sút cân cần phải đến các cơ sở y tế khám phát hiện sớm ung thư phổi.
Một số phương pháp có thể giúp tầm soát phát hiện sớm ung thư phổi, gồm:
2.1. Chụp X-quang phổi
̉Chụp X-quang phổi là phương pháp đơn giản, rẻ tiền và dễ thực hiện, có thể thực hiện ở cơ sở y tế tuyến huyện, tuyến tỉnh và đặc biệt có thể thực hiện ngay trên xe X-quang kỹ thuật số lưu động. Trên phim X-quang thường quy có thể phát hiện các khối u có kích thước 1 cm. Tuy nhiên, X-quang phổi bị hạn chế bởi khó đánh giá, dễ bỏ sót các tổn thương nhỏ vùng đỉnh phổi, khu vực trung tâm rốn phổi, trung thất, sau bóng tim, lấp sau xương sườn.