Kĩ thuật đặt van phát âm và Quy trình kỹ thuật đặt van phát âm

Bài viết dưới đây chúng ta nói về Kĩ thuật đặt van phát âm và Quy trình kỹ thuật đặt van phát âm. Kỹ thuật đặt van phát âm có 2 kiểu là đặt van thì 1 trong khi mổ cắt thanh quản hoặc đặt van thì 2 sau mổ cắt thanh quản. Dù được chỉ định đặt van phát âm theo kiểu nào, người bệnh cũng cần tuyệt đối phối hợp với bác sĩ.

Đặt van phát âm là thủ thuật tạo đường thông và đặt van phát âm vào vùng khí – thực quản cho bệnh nhân đã  cắt thanh quản toàn phần . Kỹ thuật này giúp tái tạo chức năng phát âm cho người bệnh.

Có 2 kiểu đặt van phát âm:

Đặt van thì 1: Trong khi phẫu thuật cắt thanh quản;

Đặt van thì 2: Sau khi phẫu thuật cắt thanh quản.

Chỉ định: Bệnh nhân ung thư thanh quản, ung thư hạ họng đã thực hiện cắt thanh quản toàn phần;

Chống chỉ định: Người có lỗ thở quá hẹp hoặc không có khả năng sử dụng, chăm sóc van.

3. Quy trình kỹ thuật đặt van phát âm

3.1 Chuẩn bị

• Nhân sự thực hiện: Bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng từ chuyên khoa I trở lên, được đào tạo về phẫu thuật đầu cổ;
• Phương tiện kỹ thuật: Bộ dụng cụ đặt van ( troca, dây đặt van, ống soi thực quản) và van khí thực quản loại Bloom-Singer, Provox;
• Bệnh nhân: Được giải thích về cách thức phẫu thuật, nguy cơ tai biến và được khám nội soi tai mũi họng , làm xét nghiệm đầy đủ (công thức máu, đông máu cơ bản, chức năng gan – thận), được bác sĩ gây mê hồi sức khám trước mổ;
• Hồ sơ bệnh án: Hoàn thiện theo quy định chung.

3.2 Tiến hành kỹ thuật

Kĩ thuật Đặt van phát âm thì 1

Đây là 1 thì trong cắt thanh quản toàn phần, tiến hành dưới gây mê toàn thân. Quy trình thực hiện như sau:

Tư thế: Bệnh nhân nằm ngửa, có gối độn vai và đầu ngửa tối đa;

Luồn ống bảo vệ họng vào ống thực quản của bệnh nhân tới ngang mức đầu khí quản đã cắt, đảm bảo đầu vát của ống áp sát vào thành của thực quản – khí quản;

Chọc troca từ phía khí quản sang thực quản và cách đầu trên khí quản khoảng 0,5 – 1cm ở vị trí giữa thành khí – thực quản. Hướng troca từ trước ra sau, từ dưới lên trên, đảm bảo nòng troca đi vào lòng ống bảo vệ họng;

Rút nòng trong của troca, luồn dây qua nòng ngoài từ khí quản sang thực quản rồi gắn van vào dây, kéo từ phía thực quản sang khí quản sao cho 2 đầu loe của van nằm áp sát vào thành thực quản và thành khí quản.

Kĩ thuật Đặt van phát âm thì 2

Kỹ thuật này được tiến hành sau khi cắt thanh quản ổn định, nếu bệnh nhân có điều trị xạ trị hậu phẫu thì cần đợi sau 6 tháng mới thực hiện đặt van được. Quy trình thực hiện như sau:

Kiểm tra hồ sơ và kiểm tra bệnh nhân;

Vô cảm: Gây mê giãn cơ toàn thân;

Tư thế: Người bệnh nằm ngửa, có dùng gối độn vai và đầu ngửa tối đa;

Dùng ống soi thực quản loại 30cm soi ống họng, kiểm tra khi thấy đầu ống đến ngang tầm miệng lỗ thở thì xoay ống soi 180° sao cho mặt vát của ống áp vào thành khí – thực quản;

Chọc troca từ phía khí quản sang thực quản, cách đầu trên khí quản khoảng 0,5 – 1cm ở vị trí giữa thành khí – thực quản. Hướng troca từ trước ra sau, từ dưới lên trên, đảm bảo nòng troca đi vào lòng ống bảo vệ họng;

Rút nòng trong troca, luồn dây qua nòng ngoài từ khí quản sang thực quản, lên tới miệng bệnh nhân, gắn van vào dây kéo từ thực quản sang khí quản sao cho 2 đầu loe của van nằm áp sát thành khí quản và thành thực quản.

3.3 Theo dõi và chăm sóc sau phẫu thuật

Theo dõi sự cố định của van phát âm vào thành khí quản – thực quản;

Hút và vệ sinh van phát âm, đảm bảo sự thông thoáng;

Hướng dẫn bệnh nhân tập phát âm ngay từ ngày thứ 2 sau đặt van.

3.4 Nguy cơ tai biến và cách xử trí

Chảy máu: Là tai biến ít xảy ra, nếu có chảy máu thường do rách thành khí quản – thực quản. Lúc này, bác sĩ cần can thiệp xử trí theo đúng phác đồ chuẩn;

Tổn thương thành sau thực quản gây nhiễm trùng thực quản: Bác sĩ nên cho bệnh nhân dùng kháng sinh, nếu có áp xe thì cần phải mở dẫn lưu;

Tụt van: Xử trí bằng cách đặt lại van.

Đặt van phát âm là kỹ thuật được thực hiện cho bệnh nhân cắt thanh quản toàn phần. Sau khi đặt van, người bệnh nên tập phát âm sớm để phục hồi chức năng nhanh hơn.