Hiệu quả của việc xạ trị phối hợp đồng thời với hóa trị trong điều trị

Điều trị ung thư có nhiều phương pháp khác nhau như: phẫu thuật, xạ trị (điều trị tại chỗ, tại vùng) và điều trị toàn thân (hóa trị, hormone liệu pháp)… Vậy việc phối hợp xạ trị và hóa trị mang lại hiệu quả như thế nào?

1. Xạ trị và hóa trị là gì?

Xạ trị là phương pháp điều trị bằng các bức xạ ion hoá năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Với sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học và công nghệ, các thiết bị xạ trị có công nghệ tiên tiến ra đời và đang được ứng dụng rộng rãi, xạ trị trở thành một trong những phương pháp chính để điều trị ung thư hiện nay.

Hóa trị ung thư (cancer chemotherapy) là một trong các biện pháp điều trị ung thư mang tính chất toàn thân, được hiểu là phương pháp điều trị ung thư bằng các thuốc hóa học có tính chất gây độc tế bào (cytotoxic drug).

2. Xạ trị kết hợp hoá trị có hiệu quả như thế nào?

khí chính trong điều trị ung thư là phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Ngoài ra, những vũ khí mới trong điều trị ung thư dù chỉ mới áp dụng trong thời gian gần đây cũng cho những kết quả rất hứa hẹn như liệu pháp điều trị trúng đích hay liệu pháp miễn dịch.

Việc kết hợp các vũ khí khi điều trị mang lại nhiều lợi ích, tăng khả năng kiểm soát bệnh ung thư. Ví dụ việc kết hợp hóa trị với phẫu thuật hoặc xạ trị đã cải thiện đáng kể kết quả điều trị nhiều loại ung thư. Hóa trị có thể được thực hiện trước phẫu thuật, giúp giảm thể tích bướu thuận lợi cho phẫu thuật, tăng khả năng điều trị bảo tồn, hoặc hóa trị sau khi phẫu thuật giúp giảm tỉ lệ tái phát tại chỗ cũng như giảm tỉ lệ di căn xa sau điều trị.

Phối hợp giữa hóa trị với xạ trị cũng mang lại kết quả tương tự. Hóa trị có thể thực hiện trước xạ trị, gây đáp ứng bướu, thu nhỏ khối bướu, thuận lợi cho xạ trị tiếp theo. Hoặc thực hiện đồng thời với xạ trị, giúp tăng tính nhạy xạ của bướu, dồng thời kiểm soát các di căn vi thể, giảm nguy cơ di căn xa sau điều trị. Hóa xạ trị đồng thời chòn chỉ định điều trị bổ túc sau mổ đối với 1 số ung thư đầu cổ, ung thư trực tràng. Khi kết hợp cả 2 phương thức này điều trị bổ túc sau mổ giúp tăng việc kiểm soát tại chỗ, giảm tỉ lệ tái phát và di căn xa.

Việc kết hợp hóa và xạ trị để điều trị triệt để đầu tiên cho một số bệnh lý ung thư như ung thư đầu cổ, ung thư thực quản, trực tràng, cổ tử cung trong nhiều tình huống có thể giúp bệnh nhân điều trị bảo tồn cơ quan và chức năng của nó, tránh được cuộc phẫu thuật có tính tàn phá mất cơ quan và chức năng.

Khi kết hợp cả 2 phương pháp này hiệu quả điều trị tốt hơn, nhưng tất nhiên, độc tính điều trị sẽ nhiều hơn hoặc nặng hơn. Việc cân nhắc giữa lợi ích mang lại do phác đồ hóa – xạ trị lên kiểm soát bênh với độc tính của phác đồ này lên bệnh nhân rất quan trọng. Người bác sĩ điều trị sẽ bàn bạc chi tiết với bệnh nhân, để chọn phác đồ phù hợp nhất với từng bệnh nhân, với chẩn đoán bênh, với giai đoạn bệnh.

3. Đối tượng và tác dụng phụ của xạ trị phối hợp đồng thời với hóa trị

Các bệnh nhân ung thư có thể áp dụng phương pháp điều trị hóa xạ trị đồng thời như bệnh nhân ung thư đầu cổ, một số ung thư đường tiêu hóa như ung thư thực quản, trực tràng, phụ khoa…

Tác dụng phụ của phương pháp xạ trị phối hợp đồng thời với hóa chất như:

Phản ứng da và niêm mạc: bản thân xạ trị đã gây khá nhiều tác dụng phụ lên da và niêm mạc, đặc biệt với các trường hợp xạ trị vùng đầu cổ, tiêu hóa trên, phản ứng này xuất hiện khi bệnh nhân xạ được khoảng 1⁄2 liệu trình. Khi kết hợp hóa trị độc tính điều trị này có thể nặng hơn và xuất hiện sớm hơn, kéo dài hơn. Biểu hiện thường gặp trên da là vùng da xạ đỏ, sạm da, tróc vảy khô, hoặc nặng hơn tróc vảy kèm tiết dịch, chảy máu tự nhiên… Biểu hiện trên niêm mạc thường gặp là niêm mạc đỏ, loét gây đau, có giả mạc hoặc chảy máu khi va chạm hoặc chảy máu tự nhiên…Tiêu chảy thường xảy ra khi tia xạ vào vùng bụng hay vùng chậu.Viêm đường tiết niệu khi chiếu xạ vùng chậu làm bệnh nhân tiểu gắt buốt, tiểu rát, tiểu lắt nhắt…Ảnh hưởng lên hệ tạo máu: tác dụng này chủ yếu do hóa trị, vì hóa chất có tính gây độc tế bào và ức chế tủy xương.

Ngoài những tác dụng phụ trên, người bệnh còn có thể gặp một số biến chứng muộn như các tổ chức phần mềm vùng chiếu xạ bị xơ hóa và teo nhỏ. Một số biểu hiện toàn thân khác có thể gặp bao gồm mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn và nôn…

Hóa trị ung thư là một trong những phương pháp điều trị bệnh ung thư mang tính chất toàn thân

4. Xạ trị phối hợp đồng thời hóa chất có ưu điểm nào?

Bệnh nhân bị ung thư đầu cổ có thể áp dụng phương pháp xạ trị phối hợp đồng thời với hóa chất