Bài viết dưới đây nói về Vấn đề sinh thiết hạch gác trong điều trị bệnh ung thư vú. Hạch gác là hạch bạch huyết có khả năng bị xâm lấn đầu tiên. Trong điều trị ung thư vú, sinh thiết hạch gác để xem hạch có bị di căn hay không giúp cung cấp thông tin cho quyết định điều trị và tiên lượng. Đây là phương pháp chọn lựa đối với ung thư vú giai đoạn sớm.
1.Sinh thiết hạch gác là gì?
Hạch gác là nhóm hạch bạch huyết có vai trò như “lính canh gác”. Ở bệnh nhân ung thư vú, hạch gác là các hạch đầu tiên mà tế bào ung thư có khả năng di căn từ khối u nguyên phát. Tế bào ung thư có thể xuất hiện trong hạch gác trước khi lây lan sang các hạch bạch huyết khác. Có thể có một hoặc nhiều hạch gác bị xâm lấn, nghĩa là các tế bào ung thư đồng thời lan đến nhiều hạch cùng một lúc.
Hạch gác trong ung thư vú là một hoặc một số hạch bạch huyết vùng nách đầu tiên có nguy cơ cao nhất tiếp nhận tế bào ác tính từ ung thư vú di căn tới.
Các phương pháp sinh thiết hạch gác như sử dụng kỹ thuật y học hat nhân và phẫu thuật sử dụng gamma probe. Nguyên tắc chung của các phương pháp này là tiêm thuốc phóng xạ vào xung quanh khối u. Thuốc sẽ hấp thu vào theo đường mạch bạch huyết và tập trung tại hạch gác. Dùng đầu dò Gamma (chất phóng xạ) để phát hiện hạch gác bắt màu.
2.Chỉ định và chống chỉ định của sinh thiết hạch gác
Chỉ định sinh thiết hạch gác
- Ung thư vú xâm nhập giai đoạn sớm chưa có di căn hạch nách trên lâm sàng
- Ung thư vú không xâm nhập nhưng có độ mô học cao
- Tổn thương lan toả nhưng khi u < 3 cm
Chống chỉ định sinh thiết hạch gác
- Di căn hạch nách trên lâm sàng.
- Ung thư vú thể viêm.
- Đã điều trị hoá trị tân bổ trợ.
- Ung thư vú đa ổ.
- DCIS: Ung thư tiểu quản vú.
- Bệnh nhân đã từng phẫu thuật vùng nách.
- Phụ nữ có thai.
3. Sinh thiết hạch gác trong điều trị ung thư vú có vai trò như thế nào?
Ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho phụ nữ nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế, ước tính năm 2018 trên thế giới có khoảng hơn 2 triệu trường hợp ung thư vú mới mắc và 627.000 bệnh nhân tử vong. Tỷ lệ mắc ung thư vú trên thế giới cũng như ở Việt Nam có xu hướng tăng dần trong những năm gần đây. Tuy nhiên, những tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị ung thư vú đã đem lại nhiều kết quả tốt đẹp cho bệnh nhân. Trong đó, sinh thiết hạch gác là một bước tiến trong đánh giá di căn giai đoạn sớm.
Phương pháp sinh thiết hạch gác trong điều trị ung thư vú áp dụng cho những trường hợp bệnh được phát hiện ở giai đoạn sớm và có khối ung thư vú nhỏ. Kỹ thuật đồng vị phóng xạ giúp bác sĩ tìm vị trí hạch gác chính xác. Khi đã tìm thấy hạch gác, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết tại chỗ để xem hạch này có tế bào ác tính di căn hay không.
Nếu kết quả sinh thiết hạch gác âm tính, nghĩa là chưa có tế bào ung thư di căn vào hạch nách, bệnh nhân chỉ cần cắt bỏ khối ung thư vú, không cần phải nạo hạch nách hoặc chỉ nạo vét những hạch có nguy cơ di căn cao. Điều này giúp bệnh nhân tránh khỏi việc phải nạo toàn bộ hạch nách theo phương pháp điều trị trước đây.
Nếu kết quả sinh thiết hạch gác dương tính, tức có sự hiện diện của các tế bào ung thư. Điều đó đồng nghĩa với việc tế bào ung thư có thể có mặt trong các hạch bạch huyết khác. Khi đó, bác sĩ sẽ chuyển mẫu sinh thiết để làm xét nghiệm mô học một lần nữa nhằm xác định kết quả trước khi có kế hoạch điều trị tiếp theo. Nếu kết quả xác định có tế bào ung thư vú, cần nạo vét hạch rộng để loại bỏ các hạch có nguy cơ bị di căn tới.
Tình trạng di căn hạch gác cung cấp thông tin cho quyết định điều trị và tiên lượng bệnh. Trước kia, nạo hạch nách là phương pháp chuẩn đối với điều trị bệnh nhân ung thư vú. Tuy nhiên nạo hạch nách sẽ không mang lại lợi ích nếu chưa di căn và để lại nhiều biến chứng, nhất là phù bạch huyết cánh tay, sẹo dưới hõm nách. Trong khi đó, tác dụng phụ của sinh thiết hạch gác như đau, bầm da, thay đổi màu sắc da tại vị trí sinh thiết thường nhẹ và biến mất nhanh. Nhược điểm của phương pháp này là mắc tiền, vì sử dụng thiết bị và kỹ thuật hiện đại. Bù lại điều đó, sinh thiết hạch gác mang lại nhiều ưu điểm vượt trội như: Giảm tác dụng phụ của nạo vét hạch nách, nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.
Tóm lại, sinh thiết hạch gác là phương pháp tiến tới điều trị bảo tồn cho bệnh nhân ung thư vú, tránh biến chứng của nạo vét hạch không cần thiết. Sinh thiết hạch gác phát triển đã làm thay đổi phương pháp trước đây về đánh giá hạch nách trong ung thư vú, là phương pháp chọn lựa thích hợp đối với điều trị ung thư vú giai đoạn sớm. Các phương pháp hiện đại sử dụng đồng vị phóng xạ là phương tiện hỗ trợ đắc lực cho các bác sĩ vì vừa đảm bảo chẩn đoán chính xác vừa đưa ra giải pháp điều trị tối ưu.